Wanneer mag je het R-teken gebruiken? (2024)

Het R-teken is het teken waarmee je aangeeft dat je je bewust bent van je exclusieve rechten op een door jou geregistreerd merk. Je hebt het in het merkenregister van de Benelux, de Europese Unie of andere landen wereldwijd laten opnemen. Het R teken is daarvan geen bewijs, maar een extra maatregel waarmee je kunt aantonen dat jouw merk beschermd is en je zal optreden tegen inbreuk. Gebruik van het trademark symbool zonder registratie is misleidend en daarom verboden. Uit onderzoek blijkt dat merken die van het R symbool zijn voorzien een betrouwbaardere indruk bij (potentiële) klanten wekken. Dit heeft een positief effect op je merkwaarde en kan je concurrentiepositie versterken.

Hoe verkrijg je merkrechtelijke bescherming?

Met het R teken, dat je in de praktijk terugziet als het symbool ®, verkrijg je dus geen merkrechtelijke bescherming. Deze verkrijg je wel middels een merkregistratie. Registratie is meer dan alleen het invullen van een aantal papieren, maar een procedure waarin jouw merk kritisch onder de loep wordt gelegd. Belangrijk is dat je merk niet te beschrijvend is én dat het onderscheidend vermogen heeft. Daarnaast moet je checken of jouw merk beschikbaar is, voordat je het indient, anders is de kans op bezwaar door oudere (gelijkende) merken groot.

Het R teken: niet noodzakelijk, wel nuttig

Het R sign is dus niet nodig om merkbescherming te verkrijgen en te kunnen optreden tegen partijen die inbreuk maken op jouw exclusieve rechten. Wel heeft het symbool een praktische meerwaarde. Het dient namelijk als effectieve waarschuwing naar anderen. Je toont ermee aan dat je je bewust bent van jouw merkrechten en dat je juridisch zult optreden tegen partijen die daarvan misbruik maken of trachten te maken. Het is dan wel belangrijk dat je het symbool consequent gebruikt in je communicatie.

Voorkom dat je merk net als hagelslag wordt

Bij het lezen van dit kopje trok je je wenkbrauw wellicht even op, maar de verwijzing naar hagelslag komt niet uit de lucht vallen. Een andere functie, behalve het afgeven van waarschuwingen aan derden, is dat je er merkverwatering mee kunt voorkomen. Met verwatering bedoelen we dat een merknaam als een soortnaam gezien gaat worden. Precies wat er bij hagelslag gebeurde. Het woord raakte zo ingeburgerd dat het een soortnaam voor broodbeleg werd. Iets wat je als ondernemer zult willen voorkomen.

Wanneer mag je het R-teken gebruiken?

Het R teken is bedoeld voor houders van geregistreerde merken. Echter bestaat er in de Benelux geen wet die vertelt wanneer je het ® symbool mag gebruiken. Dit doet veel merkhouders concluderen dat het geen zin heeft om een merk te registreren, omdat iedereen het in de praktijk kan gaan gebruiken. Toch is dat niet het geval. In de Benelux is misleiding van de consument namelijk verboden. Wanneer je het trademark symbool gebruikt terwijl je geen geregistreerd merk voert, ben je dus in overtreding.

Het ™ symbool

Ongetwijfeld ben je wel eens producten tegengekomen van merken die van het ™ symbool zijn voorzien. Het betreft dan een merk van Amerikaanse bodem. In de Verenigde Staten bestaat er naast het R teken namelijk ook nog het trademark teken. Waar de eerste bedoeld is voor geregistreerde merken die merkbescherming genieten, is het tweede symbool bedoeld voor merken die niet zijn vastgelegd, maar waarvan de naam en het logo wel in het dagelijkse verkeer worden gebruikt. In Europa kennen we dit onderscheid niet en is het ™ symbol niet van toegevoegde waarde.

Waarom is het zo belangrijk om je merk te beschermen?

Het is dus niet verplicht, maar kan je wel helpen je merk nog beter te beschermen. Een merk is namelijk veel meer dan alleen een naam of een logo. Het straalt ook een bepaald imago naar (potentiële) klanten uit en roept bij hen bepaalde emoties en gedachten op. Al deze facetten dragen bij aan de merkwaarde. Wanneer er een gekopieerd product op de markt verschijnt dat goedkoper wordt aangeboden maar van veel lagere kwaliteit is, wil je niet dat mensen dit met jouw merk verwarren.

Het R teken in de Benelux

Het gebruik van het R-teken is overgewaaid uit de Verenigde Staten. Net als daar mag je het symbool in de Benelux en de rest van Europa enkel gebruiken wanneer je jouw merk hebt geregistreerd. Alhoewel er geen wet is die het gebruik ervan bij ongeregistreerde merken expliciet verbiedt, ben je daarmee volgens de in de Benelux geldende regelgeving wel mee in overtreding. Je zet er de consument namelijk mee op het verkeerde been en stimuleert deze om op basis van verkeerde verwachtingen een aankoop te doen. In de Verenigde Staten is het gebruik van het trademark symbool zonder registratie van je merk ook daadwerkelijk strafbaar gesteld bij wet.